Van de Zondeval, de Evolutie en Het Ontwaken van Menselijk Bewustzijn

alles-is-liefde-nl-jouw-bewustzijn-gids

De zondeval? Bestaat dat denkbeeld nog? Het klinkt zo orthodox belegen – dat verhaal van die appel. Wèg het eeuwige leven, wèg de tuin van Eden, door een hap in een vrucht! Biedt de evolutietheorie dan uitkomst? ‘Geen Adam, geen val, geen Christus, geen redding,’ zeggen creationisten. Maar als de evolutietheorie klopt, hebben Adam en Eva helemaal niet in de appel gebeten. Redding niet nodig. De evolutietheorie vertelt immers een heel ander verhaal? Of niet? Een verrassend gesprek in het ND, toch.

‘Als alles een continu proces van miljoenen jaren is, wat blijft er dan nog over van de goede schepping, van de mens geschapen naar Gods beeld, van het paradijs, van Adam en Eva en de zondeval waarin ze het hele menselijke geslacht meesleepten en waarvan Christus alleen ons redden kan?’ (ND)

In het Nederlands Dagblad wordt onder de kop Geloof en evolutie, hoe zit de zondeval dan? onder andere de vraag gesteld of er wel of geen historische zondeval heeft plaatsgevonden. René Fransen, christelijk wetenschapsjournalist, denkt dat de aarde nu een paradijs had kunnen zijn.

‘Als de mens naar God had geluisterd, had die afgeschermde plek zich misschien wel als een soort olievlek over de aardbodem uitgebreid. Zoals vandaag de kerk zou moeten zijn.’ (ND)

Dat klinkt mooi maar ook vreemd, alsof dat paradijs alleen voor kerkgangers zou zijn bedoeld. In een paradijs zijn natuurlijk geen kerken of religies, lijkt me. Misschien zelfs een voorwaarde voor een paradijs, waar alles goed of zelfs perfect is. Predikant Bert van Veluw ziet die tuin als een soort oase waar geen natuurlijk kwaad voorkwam en waar God de mens plaatste om eeuwig met Hem te leven.

‘Maar zonder afgeschermde plek zouden mensen nog steeds aan dood en ellende ten prooi gevallen zijn, en dat is niet te rijmen met Gods goede schepping.’ (ND)

Maar eigenlijk gaat het om … bewustzijn! Theoloog Gijsbert van den Brink stelt dat God op een gegeven moment in beeld kwam bij onze voorouders en bij de mens het ontwaken van het bewustzijn in gang heeft gebracht. Vervolgens gingen de mensen hun nieuw verkregen gaven van bewustzijn en vrije wil verkeerd gebruiken. Volgens godsdienstfilosoof Taede A. Smedes gaat het verhaal van de zondeval over ieder mens.

‘Niet over wat er in een grijs verleden gebeurd is. ‘Het vertelt dat mensen nu eenmaal hooghartig zijn en de neiging hebben het goede te verwerpen. Genesis vertelt in literaire taal: zo is de mens, zo is God.’ (ND)

Van Veluw en Van den Brink denken dat er op enig moment een feitelijke zondeval moet hebben plaatsgevonden:

‘Een moment waarop de mens ‘nee’ zei tegen God. Anders kun je, stellen ze, niet volhouden dat de wereld goed geschapen is.’ (ND)

Smedes kan zich zo’n moment van nee-zeggen niet goed voorstellen. Van den Brink en Van Veluw wel:

‘Zodra mensen hun eigen verantwoordelijkheid ontdekten, kozen ze ervoor die overboord te gooien. De mensen gingen hun nieuw verkregen gaven van bewustzijn en vrije wil gebruiken – op de verkeerde manier.’ (ND)

Van den Brink stelt aan het einde van het artikel dat hij in ieder geval wil aantonen dat christenen zich niet bedreigd hoeven te voelen door de evolutietheorie. Evolutie stelt het christelijk geloof niet voor onoverkomelijke problemen.

De auteur van het artikel, Dick Schinkelshoek, vraagt zich echter af of het christelijk geloof niet ver af staat van de evolutietheorie waarin dood wordt geaccepteerd als iets dat daarbij hoort. Volgens Fransen bestond er al dood voor de eerste zonde en is de dood onderdeel van een dynamiek waarmee de natuur zichzelf in stand houdt. Volgens Van Veluw bedoelt Genesis te zeggen dat als mensen zondigen ze onherroepelijk fysiek zullen sterven, maar Gods bedoeling was en is dat mensen eeuwig leven.

‘Na de zondeval kwamen de mensen terecht in de wereld buiten de tuin – vol natuurlijk kwaad en dood. God schiep die wereld vol ontberingen, is Van Veluws theorie, om mensen een tweede kans te bieden, om hen verantwoordelijkheid, creativiteit, liefde en geloof te leren. ‘Daarbij zegt God: Ik laat jullie niet los. Ik stuur jullie mijn Zoon.’ (ND)

Zie: Geloof en evolutie, hoe zit de zondeval dan? (Betaalmuur)

Gratis voorversie: Facebookgroep Geloof en Wetenschap (Gijsbert van den Brink, 22 februari)

Illustr: allesisliefde.nl

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

29 Responses

  1. Jan

    Ik heb eens gehoord, dat de letterlijke betekenis van het woord “zonde”, “het missen van het doel” is. Zoals bijvoorbeeld een dart-gooier die niet zijn pijltje in het juiste vakje gooit.

    Deze betekenis neemt het deprimerende zondebesef of de mening dat de mens van nature slecht is voor mij weg.

    De zondeval is voor mij geen historisch feit. Het speelt zich af in het hier en nu als “het missen van het doel”. Een onjuist idee hebben.

    “Het eten van de vrucht van de boom van het onderscheid tussen goed en kwaad.”

    Natuurlijk niet letterlijk het eten van een appel in de historie door Adam door instigatie van Eva opgestookt door een slang. De symboliek daar gaat het om.

    Wanneer men onderscheid maakt tussen goed en kwaad, dan mist men het het doel; een denkfoutje dus. Als je dat onderscheid maakt, dan wordt je geconfronteerd met de gevolgen van die denkfout: oorzaak en gevolg. Men “eet” dan de “vruchten” van het “onderscheid tussen goed en kwaad”.

    Dus door de misinterpretatie dat goed en kwaad afzonderlijk zouden bestaan komt men in “buiten het paradijs”: men komt dus in een “niet harmonische” psychologische toestand.

    Om een actueel thema als voorbeeld te nemen.
    Door pedofilie “slecht” te noemen ontstaat een niet-paradijselijke toestand. Echter wanneer men pedofilie ziet als een gevolg van oorzaken, dan kan men tezamen in harmonie werken aan die nieuwe oorzaken die als gevolg hebben dat men weer in harmonie gaat samenleven.

    Like

  2. Robert Kruzdlo

    Wij, ik…., kunnen hopen wat we willen Paul, maar het is toch wel en blijft toch wel binnen het domein hersens die ons sturen en plagen. Ons bewustzijn stelt op dit moment ook maar weinig voor dan verhalen vertellen, – groot of klein.

    Een pedofiel heeft ook niet te kiezen en zelfs zijn buren niet.

    Groet,
    Robert Kruzdlo

    Like

  3. Virginie

    Ongeacht de vraag of het verhaal historisch juist is of symboliek, is de hamvraag volgens mij of Eva al een eigen keuze had in het paradijs. En zo ja wat waren dan haar overwegingen om de vrucht te eten. Wilde ze misschien haar grenzen verkennen tov god, voelde ze zich niet lekker en leek de appel haar een medicijn, voorgeschreven door de goede aesculaap. We weten het niet. Van den Brink stelt zich op de lijn van de kerkvaders, die het concept ‘erfzonde’ bedachten. Zou god het mij verboden hebben van deze lijn af te wijken?

    Ik vind het ronduit belabberd dat god zo eigenwijs was dat hij voet bij stuk wilde houden en ons via Eva met de zonde wilde opzadelen. Maar is dit eigenlijk wel zo?
    Welnee.

    Eva stond daar bij die boom heus de zonde niet uit te vinden. Zonde moet er al veel langer zijn geweest. Als de zonde nl niet al veel langer bestond kon god nl niet goed zijn. Zonde is een dialectisch moment in de evolutie naar het goede. God weet als geen ander dat er wel een beetje geknokt moet worden om tot goed te komen, daarom maakte hij ons waarschijnlijk ook sterfelijk.

    Alleen al daarom kun je zeggen dat de evolutieleer klopt. Evolutieleren zijn altijd de makkelijkste weg daar je nooit een beginpunt of eindpunt aan hoeft te wijzen.

    Like

  4. Vervang nu eens pedofilie door de Holocaust, dan kom je tot een hele andere uitkomst.

    Door de Holocaust als slecht te benoemen ontstaat een niet paradijselijke toestand en de uitvoerders van deze gruweldaden bevonden zich dan blijkbaar in een “niet harmonische psychologische toestand”. Tja…..

    Tot zover dan maar even over het verschil in goed en kwaad.

    Maar afgezien van dit alles Jan, misschien wel eens de moeite waard om kennis van te nemen:

    http://delachendetheoloog.blogspot.nl/

    Like

  5. Jan

    Dat wat ik bedoelde, wat ik hier geleerd had, was dat de mens niet merkbaar zijn opvattingen verandert. Dat herken ik dus ook bij dat stukje bij de lachende theoloog.
    Wat ik ook regelmatig naar voren breng is de slechtheid van een natuurverschijnsel (zoals een tsunami) in relatie tot de slechtheid van mensen (zoals de Nazi’s bij de Holocaust).

    Ik constateer dat ik ook niet leer. (hé dat rijmt) Dat is dus wat ik heb geleerd.

    In tegenspraak hiermee is de opmerking bij een afscheid op mijn werk door de directeur over mij: “Je kan niet zeggen dat Jan dogmatisch is. Niet dat hij geen dogma’s heeft, maar ze wisselen elkaar zo snel af.”

    vriendelijke groet van Jan

    Like

  6. Virginie

    Tja, als je zowel in de zondeval gelooft als in de evolutieleer, zoals ik, dan moet je ook durven doorpakken en de zaak nog verder onderzoeken. Niets zo erg, als te blijven hangen als in een oude elpe.

    Ik moet helaas toch terugkomen op de gedachte dat Genesis misschien wel berust op historische feiten. God had dan wel tegen Adam gezegd dat hij zou sterven als hij een appeltje naar binnen zou werken maar hij kwam zijn woord niet na, Adam bleef nog zo’n 930 jaar leven, terwijl om hem heen allerlei brave niet-appel-etende dieren de natuurlijke dood stierven zoals Adam zelf uiteindelijk ook zou doen. Toch blijft de zondeval een mooi verhaal. Mocht de vrijheid van de mens zich willen tonen dan zal dat toch in zo’n moment zijn dat je je kont tegen de kribbe gooit en zelf ook blijkt na te kunnen denken. Het dialectisch proces kan beginnen. Ik weet niet zeker of het Eva veel opgebracht heeft maar de evolutieleer in ieder geval wel.

    Zonder zondeval geen natuurlijke selectie.
    Zonder Eva geen survival of the fittest.

    Want uiteindelijk is het toch zo dat als je brein niet ovuleert dan kan je bewustzijn het wel schudden. De pedofiel bleek niet weg te selecteren in een denderende tsunami en zijn buren bleven hangen in een denkfout. De leer is zo belabberd als de theorie, het goede zo belabberd als het kwaad.
    Het heeft indirect toch allemaal meegespeeld in de evolutieleer.

    Like

  7. Het blijft zo grappig, dat Bijbelvaste mensen, nooit lezen, dat er twee verhalen zijn over de schepping van de mens. In Genesis 1: 27 zegt God: Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn Mannelijk én vrouwelijk schiep hij hen. Met wíe God overlegt wordt niet duidelijk. Er komt tegelijkertijd een man en een vrouw. Kennelijk niet Eva. In Genesis 2 : 15 staat het verhaal dat aan de mens Adam word verteld over die boom, met kennis van goed en kwaad. Een twijfelachtige geschiedenis, want ineens is er geen apart geschapen zelfstandige vrouw meer.
    In Genesis 2 : 18 zegt God dat het niet goed is dat de mens alleen is in de hof van Eden. Dat blijft raar , want waar is die eerste vrouw dan gebleven? In Genesis 2 : 21 klaagt Adam, dat hij alleen is en geen helper heeft. Heeft hij het bestaan van de eerste vrouw dan niet opgemerkt? Of hield hij niet van zelfstandige vrouwen? Pas daarna volgt de schepping van Eva, en het eten van die appel. Op oude afbeeldingen zie je in die boom de eerste vrouw zitten in de gedaante van een slang. Ze waarschuwt Eva, de appel niet aan Adam aan te bieden. Niet omdat God het heeft verboden, maar omdat ze zichzelf hiermee dienstbaar, ondergeschikt maakt. Een totaal andere symboliek, dan gebruikelijk. Zou dit niet de eerste verstoring van de harmonie binnen de schepping zijn? Is disbalans de erfzonde?

    Like

  8. Toch zijn al sinds het einde van de negentiende eeuw vrijzinnige én orthodoxe theologen bezig om
    de inzichten van de evolutietheorie in te passen in het raamwerk van het christelijk geloof.
    Hoe doen ze dat? Dit staat in het begin van het artikel. Als ik langs de verschillende invalshoeken loop dan zie ik nergens een stukje evident bewijs op doemen. Het lijkt op een ideeënbus, waar iedereen wat in kan stoppen. Laat ik maar de methode Paas en Peels toepassen; afgekeurd, afgekeurd etc. Het overtuigt mij niet.

    Like

  9. Sterven is in de Bijbel meer dan alleen maar niet meer ademen. Adam en Eva vielen weliswaar niet ter plekke dood neer, maar het afstervingsproces begon meteen. De Bijbel spreekt elders over de eerste en de tweede dood. Ook wordt tegen mensen, die tot geloof komen gezegd, dat ze eerst dood waren, maar nu (in Christus) levend zijn geworden. Onmiddellijk na de zondeval nam God maatregelen, zodat de mensen niet alsnog van de boom des levens zouden eten. In dat geval zouden ze namelijk in hun sterfelijke bestaan eeuwig moeten leven. Dat betekende niet dat ze weer levend zouden worden, maar dat de weg tot het eeuwige leven definitief zou zijn afgesneden. Gelovigen kunnen nu alleen nog maar het eeuwige leven krijgen door eerst te sterven. Dus, hoe naar ook, dat je éénmaal moet sterven, laten we blij zijn, dat we niet voor altijd in deze ellendige wereld hoeven te blijven leven.

    Like

  10. Virginie

    Ik word soms zo afgeleid door anderen in mijn denken, sorry.
    Bij het lezen van de Veda’s van de aloude Brahmanen is mij gebleken dat de eerste mens Adimo was, wat verwekker betekent. Zijn vrouw was de schone Procriti. Het staat buiten kijf dat de sekte van de brahmanen ouder is dan die van de joden. Het is heel waarschijnlijk dat de joden deze verhalen gekopieerd hebben waar natuurlijk niets mis mee is want scheppingsverhalen zijn nu eenmaal heel bijzonder. Overigens komt dat hele erfzonde-verhaal niet uit genesis maar uit de mond van Augustinus.
    Dit gezegd hebbende, dan nu maar even over de dubbele doden. Het concept van de tweede dood is esoterisch, ik lees dat niet in genesis. Wat ik wel weet is dat dood ineens een issue wordt bij het appel-eten terwijl het daarvoor nauwelijks een issue was. Ik denk dus niet dat er sprake is van twee keer sterven maar meer: een tijd dat de dood geen issue was en de tijd dat de dood is gaat heersen.

    Like

  11. Het creationisme is door de wetenschap achterhaald, daar kunnen de theologen niet meer omheen, ze doen vervolgens water bij de wijn door de evolutie theorie te accepteren, er zijn ook creationisten die zich in het oude aarde creationisme kunnen vinden, waarbij elke Bijbelse scheppingsdag stond voor een evolutionair tijdperk, hierin heb je qua opvattingen ook weer een onderverdeling, maar wel hebben ze gemeen dat ze de Darwinistische evolutie afwijzen.

    Like

  12. Robert Kruzdlo

    Wie is eigenlijk op de woord BOOM gekomen, of op de woord Mens enz.? Als deze woorden er al waren voor God het aardparadijs schiep dan was hij de schepper. Wat een brein niet al kan.

    Wie wil er nog in de hemel leven. Ik niet in ieder geval.

    Laat het brein maar voor mij knokken daar is ie voor gemaakt.

    Like

  13. Robert Kruzdlo

    Holocaust is een zaak, een geschiedenis. Pedofiel is een mens die niet volwassen om kan gaan met zijn geaardheid. Deze twee dingen moet je niet door elkaar halen.

    Like

  14. De Holocaust was het kwaad in optima forma, het laat zien waartoe de mens in staat is als het beest volledig in hem loskomt.

    Een pedofiel kun je niet gaan afrekenen op zijn geaardheid, daar kan hij niets aan doen, wel als hij er aan toe zou geven,
    omdat hij dan onschuldige kinderen voor hun leven lang zou kunnen beschadigen.

    Like

  15. Virginie

    Niet zo mooi dat je je vraag dan maar op mijn bordje legt zodat jouw brein wat kan rusten maar ik denk dat het aanvankelijk meer een kwestie van wijzen was want de wijsvingers waren al aanwezig. Het is eigenlijk naar deze staat dat de mens terug wil, de hedendaagse mens wil bewijs, hij wil de laatste toetssteen. God ‘sprak’ wel met Adma en Eva maar waarschijnlijk in beelden. In de grot van Plato keken ze ook naar beelden en Plato schreef dan het verhaal.

    Like

  16. Virginie

    Het woord zondeval, en niet zondenval, wijst erop dat er maar één zonde is, te weten ‘ ingaan tegen gods woord’. Het is aan de mens hoe de zonden, als attributen van de zonde, gewogen moeten worden. Over pedofilie en oorlog is tenslotte doorheen de tijd heel verschillend gedacht.

    Like

  17. Met evolutie wordt m.i. niet alleen fysieke, aardse ontwikkeling bedoeld. Die hangt weer af van omstandigheden, voeding etc. Er bestaat ook geestelijke en zielsevolutie. Wat betreft de laatsten , geloof ik in reïncarnatie. Je kunt proberen zelf iets aan cognitieve evolutie te doen, als de mogelijkheden daar toe bestaan. Zielsevolutie ontstaat door levenservaringen. Vele levens lang. Daar komt overgave aan te pas. Het Christusbewustzijn en het pad van TAO. Dit is de weergave van mijn gedachten in woorden. Ze kunnen aansluiten bij het Christendom. Ieder mag er de invulling aangeven zoals hij/zij wil. Het reikt wel iets verder dan niet fietsen op zondag.

    Like

  18. joost tibosch sr

    Oude scheppingsverhalen gaan niet over het begin van de wereld, maar over de zin van het leven nu. Gen 1 gaat over manvrouw, die de opdracht krijgen en mogelijkheid hebben om voor deze wereld te zorgen. In dat verhaal wordt zonde optimistisch niet eens vernoemd. Gen 2-3, het veel oudere nomadenschappingsverhaal, gaat evenmin over evolutie noch over een zondeval aan het het begin van wereld of de menshetd. Het beschrijft de menselijke werkelijkheid van nomaden, Elckerlijk, de uit vruchtbare rode klei gevormde=Adam in de oase, die door verwaandheid rul woestijnzand=Afar kan worden en hopen blijft op de oase.
    Dat gelovigen ondertussen een geweldige menselijke Jezus hebben leren kennen, die in geloof uitzicht biedt op Zijn God, die mensen hoe weten we niet uit de dood en vernieling haalt, is met aile inzet en als moderne gelovige nog te denken en te hopen. Dat we vanaf het begin van de mensheid eeuwigdurend door het kwaad getekend of als kind door een eeuwigdurend kenteken van doopsel gered zouden worden, is literair gelovig menselijk zelfs niet meer te denken.

    Like

  19. Daarin heb je absoluut gelijk, het is allemaal maar betrekkelijk, maar je hebt nu eenmaal te maken met de cultuur waarin je leeft en de bijbehorende sexuele moraal.

    Iets dergelijks als een universele moraal bestaat m.i. niet.

    Like

  20. -De mens wil zich alles voorstellen als een ‘projectie’ van hemzelf .
    -God -zoals de mens hem wil zien- bestaat niet ; maar er bestaat wel ‘zo-iets’ als god .
    -De schepping in 6 dagen bestaat niet ; maar is misschien ook een menselijke voorstelling van de vroegere ongekende evolutie-leer .
    -Kortom, de mens van vandaag is breder intellectueel ontwikkeld, en bijgevolg passen de beelden van wat hij het ‘absolute’ noemt, zich ook aan …

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.