‘De geest kan los staan van ons lichaam.’ Volgens de zwaartekrachttheorie van Newton trekken de zon en de aarde elkaar op afstand aan. Newton kon op geen enkele manier ook maar bij benadering duidelijk maken hoe deze werking op afstand precies in haar werk gaat. Dit vormde geen onoverkomelijk bezwaar tegen de acceptatie ervan.
‘In de moderne fysica worden talloze onvoorstelbare conclusies getrokken, zoals elementaire deeltjes die op enorme afstand met elkaar verstrengeld zijn, deeltjes die ontstaan uit een absoluut vacuüm, deeltjes die terug in de tijd reizen, deeltjes die ook golf zijn, enzovoort. De ondoorgrondelijkheid van dit alles vormt echter geen reden om deze conclusies als onzinnig te verwerpen. En dat is maar goed ook, want de theorieën die fysici ontwikkelen worden de laatste decennia alleen nog maar onbevattelijker.’
Filosoof Emanuel Rutten, onderzoeker verbonden aan het Abraham Kuyper Centrum voor Wetenschap en Religie van de Vrije Universiteit in Amsterdam, geeft bovenstaande voorbeelden in zijn artikel Dualisme van materie en geest zo gek nog niet in Wijsgerige reflecties waarin hij stelt dat de geest niet samenvalt met het brein.
‘Hij bestaat er los van en staat ermee in een onderlinge wisselwerking. (…) Het zou volkomen onduidelijk zou zijn hoe een geest een wisselwerking zou kunnen aangaan met de hersenen. ‘Hoe kan een immateriële geest een materieel lichaam in beweging zetten?’
De eerste reactie van Rutten hierop is dat de geest het lichaam natuurlijk niet beweegt op dezelfde manier als waarop bijvoorbeeld materiële dingen, zoals botsende biljartballen, elkaars beweging veroorzaken. Er moet sprake zijn van een ander soort oorzakelijkheid, namelijk mentale veroorzaking.
Rutten vraagt zich verder af wat de argumenten zijn voor de opvatting dat onze geest identiek is aan ons brein, daar er vaak wordt gewezen op het principe van de ‘oorzakelijke geslotenheid’ van de fysische natuur.
‘Alle materiële gevolgen zouden slechts materiële oorzaken hebben. Wil onze geest iets materieels kunnen veroorzaken, dan moet ze dus zelf materieel zijn. De geest is daarom niets anders dan ons brein. Genoemd principe volgt echter niet uit modern natuurkundig onderzoek en wordt er evenmin door verondersteld. Het is vooral een metafysische overtuiging van materialisten. Een dualist hoeft het niet te accepteren.’
Er is volgens Rutten een goede reden om te denken dat mentale ervaringen inderdaad niet identiek zijn aan neurale processen in de hersenen.
‘Wij kennen onze mentale gewaarwordingen alleen van binnenuit, vanuit het eerstepersoonsperspectief. Het zijn innerlijke, subjectieve ervaringen en dus van een heel andere orde dan groepjes vurende neuronen. Zo hebben ervaringen geen massa of volume, en hebben neuronen geen gevoel. Daarom zijn mentale gewaarwordingen niet hetzelfde als de neurale processen die zich in ons brein afspelen. De geest is ongelijk aan het brein omdat hij van een andere aard is. En dit is precies wat de dualist beweert.’
Zie: Dualisme van materie en geest zo gek nog niet (Emanuel Rutten)
Illustr: Johan Sanctorum op Alphavillle: ‘Onlangs openbaarde kunstenaar Jan Fabre dat we na zijn dood zijn brein kunnen bewonderen, als middelpunt van een postume installatie. ‘Ik kijk ook graag naar mijn hersenen. In scans en in sculpturen,’ aldus de cultartiest. Grappig en pathetisch tegelijk: een hoofdarbeider die onder de schedelpan gaat kijken, om te zien waar al dat moois vandaan komt. Niets kan schoner zijn, dan dat wat schoonheid produceert.
Toch vermoed ik achter deze extreme uiting van ijdelheid een vorm van perplexiteit: hoe hebben die hersenen dat klaargespeeld? De gearriveerde meester-kunstenaar beseft plots dat hij nooit dat zal beheersen wat hem tot de creatie dreef. Gevoelens van ontzag, (zelf)liefde, maar misschien ook van (zelf)haat en afkeer komen boven in deze confrontatie.
Dat wat men doorgaans inspiratie noemt (letterlijk: ‘de geest die binnentreedt’, zoals in het Pinksterwonder), blijkt nu wat gesuis van neuronen in een gesloten circuit. Met het kunstwerk als onbeheersbaar, flatulair neveneffect.’
GODENENMENSEN 
Het idee dat er een geest zou zijn komt doordat wij ons niet kunnen voorstellen dat wij machines zijn.
Verder ontstaat dat idee door het waanidee ‘dode materie’.
Richard Feynman legt uit dat ‘dode materie’ vol leven zit.
Hoezeer het jodendom en de daarvan afgeleide religies onze ideeën heeft beïnvloed las ik voor het eerst duidelijk in C.D.Darlington, ‘The evolution of man and society’, London 1969.
Zelfs de overbevolking danken we daaraan.
LikeLike
En als er nu eens geen mannetje met teugels op de hersens staat?! Met bovenstaande geëvolueerde lichamelijke hersens niet los, maar in ons hoofd en in ons lichaam, zien, horen, ruiken, voelen we en zijn ons bewust van ons zelf, ons leven en onze werkelijkheid. Wij zelf zijn na een hele evolutie van geestelijke lichamelijkheid ons eigen “mannetje met teugels” tussen alle andere “mannetjes en vrouwtjes met teugels” om ons heen en met de minst beperkte mogelijkheid, liefst samen, ons leven en onze werkelijkheid te “sturen”.
LikeLike
Volgens mij is het eer andersom,
we kunnen ons niet voorstellen dat we geest zijn,
omdat we ons als biologische machines beschouwen.
Hoe zou dat ook anders kunnen (met ons beperkende brein.)
LikeLike
-Materie is niets anders dan de potentie om de ‘dingen’ te vormen ; en deze vormen zijn niets meer dan ideeën volgens Aristoteles .
-Er is dus geen sprake van dualiteit, maar van potentiële vormen geëvolueerd uit de potentie van een ‘prima materia’, of absoluut bewustzijn of geest .
-Juist daarom blijven veel fenomenen : zoals beweging en werking of communicatie op afstand, het al dan niet verschijnen of verdwijnen van elementaire deeltjes, enz .aan de fysica onbekend …; omdat er geen eenheid of gelijkheid wordt aangenomen van wat men geest en materie noemt …
LikeLike
Kan dit, voor mij wartaal, verhelderd worden ?
Ik heb nog nooit een geest gezien, of ergens voor nodig gehad.
Van materie begrijp ik iets.
Die materie is zo complex dat ik nergens een geest voor nodig heb.
LikeLike
of verdwijnen van elementaire deeltjes, enz .aan de fysica onbekend
Het is mij inderdaad onbekend dat er elementaire deeltjes verdwijnen.
Maar ik leer graag iets nieuws.
LikeLike
In hoeverre ‘wij’ iets sturen is zeer de vraag.
Waarom verstandige mensen als Frijda en Piet Vroon niet gelezen worden, kennelijk, ik begrijp het niet.
LikeLike
Google eens op “annihilatie”
LikeLike
Je kan je geest niet zien omdat je zelf de geest bent. De geest is je waarnemendheid zelve: de subjectiviteit. Het subject kan alleen het objectieve waarnemen. Je kan dus je eigen geest wel ervaren maar niet zien: en alles wat je doet of denkt of voelt gebeurt dankzij je geest.
LikeLike
Als ik de “filosofie der vrijheid”, de dissertatie van dr Rudolf Steiner goed begrijp is er GEEN vrije wil, dan uitsluitend de interne geestelijke houding die de mens kan aannemen ten opzichte van het lot van het leven.
Daarom ga ik er vanuit dat “we” niets kunnen sturen.
LikeLike
Hersenspoeling werkt.
Dat geldt niet alleen voor de geest, dat is ook zo met CO2 opwarming, de Armeense genocide, Hitler’s wereldveroveringsplannen, en de kwaadaardige Islam.
Er is nog meer, maar ik dat opnoem krijgen er lieden hartaanvallen.
Geen enkele voorjoodse godsdienst zag ooit een geest, voor zo ver ik weet.
Die geest is dan weer nauw verbonden met de vrije wil die er niet is.
En dat terwijl er genoeg boeken zijn die uitleggen, in grove termen dan wel, hoe onze bovenkamer in elkaar zit, en werkt.
Ik kan Calvin en Ojeman aanraden.
Ergens stond kort geleden een tweet in de trant van ‘de grootste verbazing na twintig jaar internet is dat ook domme mensen een mening hebben’.
Dat mensen meningen hebben verbaast mij niet.
Wat mij hogelijk verbaast is dat ook mensen die niet echt dom kunnen zijn voor geen enkel argument vatbaar lijken.
Do not bother me with facts, my mind is made up.
De universiteit van Iowa onderzocht een half jaar of zo geleden wat er gebeurt als gelovigen worden geconfronteerd met feiten in strijd met hun geloof.
De uitkomst was dat het geloof sterker werd.
Wie de term homo sapiens uitvond had er niet veel van begrepen.
LikeLike
-FILOSOFISCHE CONCLUSIE : -de puurste materialist moet ook erkennen, dat de mens kan denken, willen en finaal kan handelen .
-Wat denken, willen en finaal handelen, dan ook (maar) mogen zijn of kunnen betekenen ; kan ook hij niet ontkennen, dat pure materie (zij het dan in een meer complexe vorm) ook kan denken, willen en ideeën hebben .
-Dus ook materie en energie zijn niet verstoken van wat men geestelijke faculteiten noemt ….
-Dus er is een eenheid van massa, materie, energie en ‘bewustzijn’ .
-En dat bewustzijn is dan wel het meest na-bije, waarvan we enige zekerheid hebben , zonder het echter volledig te kunnen begrijpen …
-Aldus start alle kennis en wetenschap vanuit onze ideeën omtrent ideeën…; en juist daarom is een ‘idealistische filosofische kijk op alles de meest aangewezene visie …
LikeLike
-Ja, er is slechts de absolute logica, die alles doet evolueren, ook wij als mens .
-Als er enige ‘vrijheid’ zou kunnen zijn in onze realiteit bij ons als mensen en in onze kosmos, zou alle wetenschap te vergeefs zijn .
-Ook alle wetten van oorzaak, gevolg en zelfs van finaliteit zouden hun waarheid verliezen .
-Maar ook onze zogenaamde vrijheid is niets meer dan het goed gevoel, dat we hebben bij het volgen van die absolute logische wetmatigheid.-
-Ook de mens en zijn leven is slechts een schakeltje in die absolute evolutie .
LikeLike
Wat Jan en Valére zeggen ben ik wel mee eens,
maar het blijft een moeilijke kwestie, omdat je toch verondersteld dat de menselijke geest vrij is.
LikeLike
-Theo,
-De mens is extern gebonden aan de buitenwereld, en intern aan de in zijn eigen brein opgeslagen ideeën-processen .
-Van echte vrijheid kan geen sprake zijn ; alleen indien hij de logische evolutie in alles volgt, heeft hij het gevoel van vrij te zijn, daar hij dan geen tegenkantingen ondervindt .
-En een basis voor ethiek of moraal moet dan zijn de logische evolutie het best leren kennen en volgen ( vglk in de religie met met de ontwikkeling van ons geweten ) .
LikeLike
1. De geest is geen spook dat je kan waarnemen: het is geen fenomeen. Het is de waarnemendheid zelve. Die IS.
2. Te spreken over een kwaadaardige Islam is onzin.
Goed en kwaad zijn overal en in iedereen// of nergens zonder menselijke moraliteit.
Door die mening Islam mening verduister je je zelfkennis. Zo kan je op den duur je eigen kwaad niet meer waarnemen. Dat heet projectie. Alles wat je in jouw bijdrage hebt gezegd over hersenspoeling geldt ook voor jezelf.
3. Lees eens wat over het solipsisme, als extreme tegenhanger van jouw materialistische wereldbeeld. Misschien dat je begrijpt wat ik bedoelde met subject en geest.
LikeLike
“Newton kon op geen enkele manier ook maar bij benadering duidelijk maken hoe deze werking op afstand precies in haar werk gaat.”
Klopt. De moderne natuurkunde kan dat wel; oa hiervoor is het higgs-boson van belang.
Alweer een goddelijk gat gedicht.
“De ondoorgrondelijkheid van dit alles”
Stropop. Hard en lang genoeg studeren en dit alles is keurig doorgrondelijk.
“hij stelt dat de geest niet samenvalt met het brein.”
Empirische bevestiging aub. Oh wacht, die is er per definitie niet. Om te beginnen deugt Rutten’s begrippenapparaat niet, omdat het verwarring schept in plaats van duidelijkheid. Niet best voor een filosoof met een wiskundige graad.
Geest is synoniem met psyche, het onderzoeksonderwerp van de door en door materialistische psychologie. Ook deze tak van wetenschap heeft de laatste decennia grote vorderingen gemaakt. De correcte definitie, tenzij Rutten antiwetenschappelijk wil zijn (wat ik sterk vermoed, maar wat hij niet toegeeft), is dan ook dat psyche = geest de materiele component is van het brein, zoals dat zich uit in gedrag ed.
De immateriele component, die elke abrahamist en menig andere gelovige wil poneren, heet in het Nederlands ziel. Voor ziel is per definitie geen empirische bevestiging mogelijk. Moet je er ook geen wetenschap op loslaten.
“mentale veroorzaking”
Zijn er weer twee mogelijkheden. Of dit is een materieel proces en daarmee is die veroorzaking deel van de geest/psyche, of dit is een immaterieel proces en Rutten moet uitleggen hoe een immaterieel proces invloed kan hebben op onze materiele werkelijkheid. Schiet niet op.
“Genoemd principe volgt echter niet uit modern natuurkundig onderzoek”
Eh? Natuurkundig onderzoek heeft nog nooit enige aanwijzing voor een immateriele entiteit (ziel of anderszins) opgeleverd. Wat wil Rutten nog meer? Begrijpt hij zelf wel wat hij schrijft?
“Een dualist hoeft het niet te accepteren.”
Natuurlijk niet. Als ik daar geen zin in heb hoef ik ook niet te accepteren dat de moderne natuurwetenschappen onzichtbare demonen uitsluit die mijn computer draaiende houden.
“Wij kennen onze mentale gewaarwordingen alleen van binnenuit.”
Dus als neurologisch onderzoek deze gewaarwordingen weet te visualiseren (en dat is ook al een eind op weg) dan laat Rutten zijn dualisme los? Omdat hij al eerder van zijn oneerlijkheid blijk heeft gegeven betwijfel ik dat. Hoe dan ook, dit is een ziel van de gaten.
“dus van een heel andere orde dan groepjes vurende neuronen”
En dit is een non-sequitur.
“Zo hebben ervaringen geen massa of volume,”
Zou Rutten dat eerst willen bewijzen? Oh wacht – de ziel van de gaten. Wetenschap kan het verband (nog) niet leggen.
“en hebben neuronen geen gevoel.”
Kijk, dit soort onzin heeft het dualisme en religie van filosofie in mijn (en veler ander) ogen in onherstelbare diskrediet gebracht.
Een enkel molecuul heeft geen temperatuur en andere gaseigenschappen. Een enkel mens gedraagt zich niet als een menigte van 100 000 in een voetbalstadion. Een boom is geen bos.
Nou en?
LikeLike
Dit is precies wat de uitdrukking “wij zijn ons brein” betekent. Het is niet zo moeilijk.
LikeLike
We zijn als mens niet bedoeld in de gemaakte wereld te leven.
Wij passen ons zonder het te weten aan.
Als mens kijke je naar andere mensen.
Goed en kwaad is door de mensheid gemaakt.
Zodra wij allen ons brein gebruiken kunnen met een carte blanche en een vrije wil kunnen uiten zonder tegendraadse invloeden die wij nu kennen, komt de mensheid tot uiting zoals het bedoeld is.
De geest en het lichaam komen in de natuurlijke balans.
De wereld is al lange tijd in handen van een ander brein bestuurder.
LikeLike