Volgens Stephen Hawking had God, als Hij al bestaat, geen keuze bij het scheppen van het heelal. Hij betoogt dat het heelal noodzakelijk is zoals het is en dat God dus niet uit andere mogelijke ontwerpen heeft kunnen kiezen. ‘Zou dat laatste wel mogelijk zijn geweest, dan zouden wij niet hebben kunnen weten welke andere ideeën God heeft gehad en zouden wij de geest van God dus niet, of tenminste niet volledig, hebben kunnen kennen.’
Dit zegt dr. Marc J. de Vries over de biografie Stephen Hawking Leven & Werk in zijn recensie: Natuurkundige Stephen Hawking: Agnost met religieus taalgebruik. De Vries verwijst natuurlijk ook naar het boek dat Hawking in 1988 in één klap wereldberoemd maakte: A Brief History of Time, in datzelfde jaar in het Nederlands verschenen onder de titel Het heelal.
‘In dat boek gaat Hawking weer uit van een begin van het heelal en lijkt het alsof hij het idee van het bestaan van een God toch nodig heeft. De ultieme triomf van de menselijke rede zou dan zijn om via de natuurwetenschappen de geest van God te kennen.
Hawking neigt dus sterk naar determinisme: de dingen hebben een noodzakelijke loop waar God noch mens iets aan kan veranderen. Daarom maakt het ook niet zo veel uit of God bestaat, want dat zou voor het heelal toch geen verschil hebben gemaakt.’ (De Vries)
Ik vind dat een vreemde conclusie. Het maakt natuurlijk juist wèl uit of God bestaat, want het heelal is uiteraard zo gemaakt dat noch de mens noch God zelf iets hoefde te veranderen, want dan had Hij het heelal wel anders vormgegeven – voor zover wij dat met onze beperkte kennis van het universum kunnen overzien.
Of je dat nu determinisme noemt of niet: God heeft het heelal dus precies zo gemaakt als Hijzelf noodzakelijk achtte, inclusief de door de mens ontdekte natuurwetten en inclusief wetten die de wetenschap (nog) niet heeft achterhaald. ‘De dingen hebben een noodzakelijke loop zoals God die gecreëerd heeft,’ had Hawking ook kunnen zeggen.
God heeft deze wetten uiteraard geconstrueerd zoals Hij ze nodig vond. Ze zijn zoals ze zijn. Hij had ze ook anders kunnen ‘organiseren’. Daarom maakt het juist wel uit of God bestaat: dat maakt voor het heelal absoluut verschil uit. Het heelal bestaat immers bij de ‘gratie’ Gods.
‘Fergusons boek biedt een fascinerende blik op het leven van deze intrigerende man. Het laat zien hoe de genialiteit van Newton van de ene leerstoelhouder in Cambridge op de volgende is overgedragen, maar het geloof in God waarvan Newton nog openlijk getuigde, het heeft afgelegd tegen de verleiding van het naturalisme, waarin God geen rol meer speelt.’ (De Vries)
Sciëntist Hawking had uiteindelijk geen behoefte aan een God en redeneerde Hem met zijn theorieën weg. Hij is het duidelijk niet eens met Isaac Newton die stelde dat de vorming van het universum niet spontaan begon, maar door God in gang werd gezet. Voor Hawking bestaat alleen de fysische werkelijkheid. En die is er blijkbaar ‘gewoon’, zonder oorzaak, of het komt allemaal door de zwaartekracht, zoals Hawking ook eens stelde. En die is er blijkbaar ook ‘gewoon’. (Foto: scientias.nl)
Hawking stelde in 2010 dat, als je wilt, je de wetten van de wetenschap ‘God’ kunt noemen, maar dat het dan geen persoonlijke God is, die je kunt ontmoeten en vragen kunt stellen. – Hij komt daarmee enigszins in de buurt bij wat Albert Einstein ooit zei:
‘De religie van de toekomst zal een kosmische religie zijn. Het zou een persoonlijke God moeten transcenderen, en dogma en theologie vermijden. Zowel het natuurlijke als het spirituele betreffende, zou het gebaseerd moeten zijn op een religieuze intuïtie, afkomstig van de ervaring van alle natuurlijke en spirituele dingen als een betekenisvolle eenheid. Het boeddhisme beantwoordt deze beschrijving. Als er een religie is die om zou kunnen gaan met de moderne wetenschappelijke behoeften, zou dat het boeddhisme zijn.’
Zie: Natuurkundige Stephen Hawking: Agnost met religieus taalgebruik
Stephen Hawking – leven en werk | Kitty Ferguson | uitg. Veen Media, Diemen | 2012 | ISBN 978 90 857 1249 7 | 389 blz. | € 29,25.
GODENENMENSEN 
-Inderdaad, ook god – indien hij bestaat en de schepper zou zijn…- zou zich moeten onderwerpen aan de eeuwige wetten van de logica, e.a.
-Zo kan men zeggen, dat die vorm van logica het enige absolute is, en dus het enige transcendente, absolute is …..; welke conclusies men daar ook zou kunnen uit trekken -Valère De Brabandere-
LikeLike
Is het geen merkwaardige zinsnede of opvatting van Hawking, dat de dingen een noodzakelijke loop hebben? Het lijkt veel op metafysica, want waarom zouden dingen een noodzakelijke loop hebben?
VdeV.
Waarom zou god zich moeten onderwerpen aan de eeuwige wetten van de logica, wanneer deze wetten uit ‘hem’ voortkomen? (God is zelf niet uit deze wetten voort gekomen.)
LikeLike
-God, indien hij zou bestaan, kan zeker niet te ‘gelde maken’, dat 2+3 bv.geen 5 zou zijn, dat Pi geen 3,14… zou zijn ( ook al zou er geen enkele cirkel in realiteit, en enkel als idee bestaan), enz.
-Alle rationaliteit zou vervallen, indien onze en deze logica niet zou gelden ; en tevens of meteen ook alle argumenten ( geldige of ongeldige) omtrent het bestaan van een god zelf…
-En de dingen zouden een logisch verloop kennen , gezien logica of eeuwige wetmatigheden het enige absolute zijn en moeten zijn ; dus hier geldt een vorm van ‘wil’, waaruit alle energie ontstaat …;dus energie, massa en materie.vanuit een absoluut bewustzijn.
LikeLike
Valére ,
(sorry dat ik uw naam verkeerd spelde)
rationaliteit of eeuwige wetmatigheden,
‘filosofisch gezien’ is rationaliteit niet meer dan een punt van waaruit je bestaat en alles om je heen. Stel u voor er zouden volslagen onbevattelijke zaken bestaan (of wetten) en men zou deelachtig zijn aan die wetten. Dit zou dan een normaliteit zijn.
Het interessante idee is een aard eeuwige wetmatigheden. Zoals ik het begrijp stelt Hawking dat er eigenlijk nooit een begin was, ‘onze wereld’ volgt uit ‘vele andere werelden’ en als je maar genoeg werelden optelt, volgt wel een keer ‘onze’ wereld (of werkelijkheid.) Dat is m.i. niet meer dan metafysica.
LikeLike
Als de mens(en) zelf voortgekomen uit een miljarden jaren evolutie in staat blijkt werkelijkheid vrij scheppend of vernietigend naar eigen plan te denken en vorm te geven, wat praten we dan nog over determinisme van de evolutie?
LikeLike
Citaat : ” God had geen keuze …… “.
Weer zo’n onzinnige bewering want hoe kan een sterveling in zijn tijdigheid een , al dan niet geconstitueerd-zijn , beoordelen op ” diens … menselijke ….bedenken en handelen ” … ??.
Hetgeen Valère zegt kan ik beamen : “… het absoluut transcendente ” . Hetgeen ik als ” Intuïtief ervaren ” kan noemen.
LikeLike
Ook in de logica wordt gelogen. Transcendentale leugens zijn voor een tijdje houdbaar, daarna komt er weer een nieuwe… . Wat boven de logica staat, zou je God kunnen noemen.
LikeLike
CITAAT ; ‘ ..TRANSCENDENTE LEUGENS.. ‘ .
Een leugen betekent een rationaliteit als een ondeugelijke dus onhoudbare spiegeling van een realiteit.
Een ervaring die een logische benadering in beredenering niet mogelijk maakt, kun je als transcendent beschouwen. Soms zijn daar muzikale en uitingen in dichterlijke vorm een neerslag van.
Ook kan de INTUÏTIE als boven een gevoelsuiting uitstijgend vaak een niet te beredeneren verschijnsel betekenen. Dan zou ik spreken van een transcendent verschijnsel .
Inderdaad zou ik zoiets dan onder een begrip als bijv. ” god ” kunnen brengen. Maar dan blijft de religieuze betekenis aan dat begrip toegekand, voor mij vreemd.
LikeLike
Kijk maar naar dat evolutionair “koppie” van een Stephen Hawking hierboven!
LikeLike
Joost, hoe kan de mens in de beperking van zijn tijdelijkheid ….” vrijscheppend ” …..iets creëren dat zijn bestaan anders beïnvloedt dan de sterfelijkheid?
Het vernietigende is het niet accepteren van zijn sterfelijkheid en daar worstelt het merendeel van de mensheid mee . En daar ontstaan dan ook alle wereldmensenproblemen door.
Religies hebben wereldwijd toch nog steeds niet een ` hoger ` ideaal kunnen bewerkstellen dan een zich terugtrekken in eigen overtuiging dat de andere overtuiging … minder is… zo niet … dient te verdwijnen.
Dat kun je nu eens echt een beìnvloeding door een hogere macht noemen ….
LikeLike
“God heeft het heelal dus precies zo gemaakt als Hijzelf noodzakelijk achtte”
Dat is een non-sequitur; het volgt helemaal nergens uit. Dit is slechts een privé opvatting van iemand die bij voorbaat al weet wat de uitkomst van zijn/haar denkwerk is.
“God heeft deze wetten uiteraard geconstrueerd zoals Hij ze nodig vond.”
Een natuurkundige wet is niet hetzelfde als een juridische wet. Een natuurkundige wet is niets meer dan een beschrijving van wat plaats vindt. Een natuurkundige wet schrijft niets voor. Er is geen verbod op naar boven vallen.
“Sciëntist Hawking had uiteindelijk geen behoefte aan een God”
De hele wetenschap heeft geen behoefte aan welke god dan ook. Sinds god definitief uit de wetenschap is geknikkerd zo’n 200 jaar geleden is diens vooruitgang pas werkelijk in een versnelling geraakt. Sciëntisten – ik ben er ook één – constateren droogjes dat in positieve en in negatieve zin wetenschap zaken voor elkaar heeft gekregen waar geen enkele religie bij in de schaduw kan staan – directe communicatie over duizenden kilometers, bijvoorbeeld. Of een karretje rond laten rijden op Mars.
LikeLike
@JT: wat praat een bepaald type gelovigen nog over determinisme van evolutie? Een belangrijk aspect van evolutie – namelijk celmutaties – is immers een toevalsproces. Het andere belangrijke aspect – natuurlijke selectie – is weliswaar causaal, maar onvoorspelbaar.
In de wetenschap doet zich iets interessant verschijnsel voor. Non-causale theorieën leiden tot nauwkeurige voorspellingen. Causale theorieën neigen tot onvoorspelbaarheid. Wie het daar niet mee eens is moet maar proberen het probleem van de drie puntmassa’s op te lossen.
Determinisme lijkt een onmogelijk begrip te zijn, zoals ook uit dit artikeltje blijkt. Want noch De Vries noch PD hebben begrepen waar Hawking het precies over had.
LikeLike
Als god bestaat, heeft hij niets met de fysische wetten te maken. Hij zou volledig buiten ons heelal en buiten onze wereld bestaan en in een vorm waar wij geen zicht op kunnen hebben.
LikeLike
Als god bestaat, staat hij volledig buiten onze fysische wereld. Wij zouden hem nooit kunnen zien of op een of andere manier vaststellen.
LikeLike
Als god bestaat, is het geen fysische god en staat hij volledig buiten onze wereld.
LikeLike
“God had geen keuze bij het scheppen van Heelal.”
Deze uitspraak vind ik erg wazig: ik weet niet wat bedoeld wordt met “God”.
Ik zou zeggen: gebruik dan het woord “Demiurg” of “Brahma”, “Shiva”, of “Manu”, “Hephaistos”, “Poseidon”. Wees meer specifiek over wie of wat je het hebt.
“God” is zo’n enorm verzamel-begrip, daar kan ik niets mee.
Is er een keuze bij de werkzaamheid van het bewustzijn in de stof? Dat is tenminste een vraag die duidelijk en algemeen is gesteld. Dat kan zowel een mens zijn of een dier of een of andere godheid.
Ik meen dat het antwoord op die vraag is: beide. Er is zowel een keuze als geen keuze om te “scheppen”.
Wie oren heeft die hore: “alles is zo onuitsprekelijk vermoeiend.” (Prediker I:8 )
LikeLike
God is ook een verzamelbegrip: er is er maar 1 en die heeft vele namen.
LikeLike
Paul: was het maar zo dat iedereen dat begreep, dan zouden er geen Godsdienst oorlogen zijn. Dat is o.a. de reden dat ik meer specifiek wil zijn.
Als iemand zegt:(bijvoorbeeld een Jood) JHWH is de ene God en dat is de God van het uitverkoren volk en dat zijn wij, en de rest niet. Of een ander (bijvoorbeeld een Moslim) Allah is de ene God en dat is onze God en anderen zijn ongelovige honden. Of een ander (bijvoorbeeld een Christen) die zegt er is maar één God dat is Jezus Christus en als je daar niet aan gelooft dan ben je een heiden of een ketter en ga je naar de hel, (en eventueel help ik god daarbij met brandstapels) enz enz. Dan voel ik me niet prettig.
Wanneer je specifiek bent over een aspect van het verzamelbegrip, bijvoorbeeld: “liefde” of “vader” of “het zijn” of “de natuur” of “de oorzaak van de essentie van het vuur”, dan is de kans op het grote misverstand niet zo groot.
De zin: “er is er maar 1 en die heeft vele namen”, zet de deur open voor een anthropomorfisch beeld voor die ene. En wie weet bestaat die “ene” niet. Mogelijk IS die ene alles.
Vandaar mijn weerstand tegen woord dat een monotheïstisch beeld zou kunnen oproepen.
Voel eens met mij aan hoe prachtig het diepste goddelijke benoemd kan worden met de dyade “diepte en stilte” bij Valentinus.
Of “Atoem” als ongedifferentieerd zijn en oorsprong van alle emanaties tevens de essentie van de Enneade van Heliopolis bij de oude Egyptenaren: prachtig toch ?
LikeLike
Als de bewering dat God zowel de materie als ruimte en tijd schiep waar is, dan kan gezegd worden dat God geen tijd had om de wereld te scheppen.
LikeGeliked door 1 persoon
Als we op ons aards niveau een en ander bekijken zien we dat alle leven voortkomt uit de aarde. Levende cellen worden gevormd door zuurstof-, koolstof-, stilstof-, waterstof- en phosforverbindingen. Onder de juiste omstandigheden ontstaat dus leven. Dit leven blijft dan verder bestaan door celdeling en bij meer ingewikkelde levensvormen door het voortplantingsmechanisme. We kunnen stellen dat de aarde de bron is van alle leven. Indien we dit ruimer bekijken, kunnen stellen dat het heelal de bron is van alle leven. Als we dan stellen dat iemand of iets de bron is van van alles dan is de volgende stap logisch te stellen dat wat wij god noemen, het heelal zelf is.
Om alles te laten werken zijn er natuurwetten noodzakelijk. Deze vormen een inherent deel van het heelal en laten het heelal werken zoals we het kunnen vaststellen.
LikeLike
We blijven het zelf maar continu steeds weer op andere creatieve manieren invullen, (“God als hij al bestaat had geen keus”), hoe kom je erop, simpelweg omdat we het niet weten.
Onze enige toevlucht bestaat uit in het bestaan van God of met welke term je het maar wilt omschrijven, te geloven.
Mooie spreuk, Prediker 1:8
LikeLike
Anoniem staat voor Egbert.
LikeLike
Volgens mij kan Hawking zijn eigen stellingen niet bewijzen, dat iets noodzakelijk bestaat, Hawking verkondigt een eigen soort van metafysica. Het enige wat je kunt concluderen is, dat het heelal bestaat, als het ‘niet’ had bestaan hadden we het nooit kunnen weten. Niemand had dan kunnen uitroepen: Het was dus toch niet Noodzakelijk. (Ik geloof wetenschappers vaak evenmin.)
LikeLike
Toen de aarde ontstond, 4,56 miljard jaar geleden was er hier geen leven mogelijk, gezien de zeer hoge temperatuur op onze planeet. Door afkoeling onder 50°C waren de omstandigheden dusdanig dat, in aanwezigheid van water, leven kon ontstaan. Dit leven komt voort uit de grondstoffen koolstof-, zuurstof-, waterstof-, stikstof- en fosforverbindingen. Hoe levende cellen uit die grondstoffen ontstaan is nog niet volledig door de wetenschap uitgeklaard.
We kunnen dus stellen dat de aarde de de bron is van alle leven om ons heen. Bij uitbreiding kunnen we dit extrapoleren voor alle leven in het heelal. We zouden dus kunnen stellen dat het heelal zelf de schepper is van alle leven. Het blijft vooralsnog een denkpiste die we nog niet wetenschappelijk kunnen bewijzen. Waar evt een heelal architect, die we god noemen, in dit verhaal past is nog minder duidelijk.
LikeLike