… maar dan bedoelt Harry Kuitert God als functie van de menselijke geest. ‘Waarom?’ vraagt hij zich af. ‘Omdat het niet over God gaat. Wie zich over God uitspreekt, spreekt zich uit over zichzelf, daarom heeft God zoveel gezichten gekregen.’ – Een waar woord van Kuitert, aangehaald door Klaas van der Zwaag in het RD van gisteren. ‘Er is geen kennis van God, maar verbeelding, menselijke overlevering afkomstig van het voorgeslacht dat goden en God bedacht.’
Ik heb het idee dat God steeds meer gezichten krijgt omdat gelovigen steeds minder op gezag geloven. Vroeger geloofden de mensen ook al niet vanuit zichzelf, maar herhaalden zij wat ze in de kerk hadden gehoord. Formuleerden zij dat anders, dan werden ze onmiddellijk berispt. Als je de juiste leer niet papegaaide, werd je geëxcommuniceerd, op de index gezet. Het was een zonde om iets anders te denken dan de kerk voorschreef. ‘Leer dwingt, leer moet je voor waar houden, verbeelding maakt vrij,’ zegt ‘Godzoeker pur sang’ Kuitert dan ook in zijn nieuwste boek.
Van der Zwaag: ‘Kuitert wil echter „ondermijnen” dat geloof kennis is. Kennis moet je verantwoorden ten overstaan van anderen, met kennis betreed je het pad van aantonen of bewijzen. Volgens Kuitert is er geen gezaghebbende instantie die zegt dat Godskennis kennis is. De christelijke leer over God stamt van mensen af, is dus geen kennis maar ontwerp van verbeelding, afkomstig van verre voorouders.’
En ik? Ik verbeeld me God, dat is genoeg.
‘Ga maar leven,’ zegt Prediker, geciteerd door Kuitert in een interview met zichzelf. ‘Maak er wat van, leef voor Gods aangezicht, het komt zoals het komt’. (in: Kennismaken met Kuitert.)
Alles behalve kennis. Afkicken van de godgeleerdheid en opnieuw beginnen, door Harry Kuitert; uitg. Ten Have, Utrecht, 2011; ISBN 9789025901127; 304 blz.; € 19,95.
GODEN EN MENSEN 
Het monotheisme is uiteraard intolerant.
De religie die me het meest aanspreekt is die in Litauen nog bestaat, ‘god is alles’.
Dat komt, lijkt me, dicht in de buurt van het ontzag wat fysici als Feynman en Hoyle voor het universum hadden.
LikeLike
Wellicht is ook de tijd gekomen dat we ons na alle gescheiden verbeeldingen met onze verbeelding aansluiten bij die andere al eeuwenlang durende verbeelding van andere mensen en groepen., ook beseffend dat onze verlicht wetenschappelijke manier van denken die verbeelding vaak tekort doet. Dat betekent niet dat we onze verbeelding op moeten geven of in moeten ruilen voor die van iemand anders. Wel dat we elkaars verbeelding zoekend aftasten en elkaar zo mogelijk aanvullen Wellicht is er zelfs een gezamenlijke menselijke verbazing over en een verbeelding in deze werkelijkheid, die dan weliswaar geen godskennis oplevert, maar wel een gezamenlijke – ook praktische- menselijke ver-antwoord-ing oproept voor onze grote werkelijkheid. Het is die “oproep” en dat “antwoord”, die telkens weer opduiken in de menselijke verbeelding over “God”.
We zullen het met die gezamenlijke verbeelding nog moeilijk krijgen; er zijn bv. nog christenen die wanhopig blijven beweren dat Allah geen God is, en geen God mag zijn, en nog moslims andersom dat hun Allah de enige God is En dat weten ze zeker. Ook het zeker weten dat God onzin is, kan iedere gezamenlijke menselijke verbeelding onmogelijk maken..
LikeLike
een prachtig woord hoor
LikeLike
Uiterst merkwaardig, een god, of goden, bestaan of bestaan niet, zo lijkt me.
Hun al dan niet bestaan hangt niet er van af of er mensen zijn die in hen geloven, tenminste, dat lijkt me zo.
De manen van Jupiter bestaan gewoon, geloof daarin is niet nodig.
Het idee dat wetenschap vooruit gaat door observatie lijkt ontstaan te zijn toen die manen werden waargenomen met één van de eerste telescopen, in wezen een ouderwetse verrekijker.
Het idee dat mensen op gezag geloven lijkt me ook al onzin, de tot op heden voortdurende ruzie binnen het christelijke geloof over wat de heilige drieëenheid nu wel of niet is of was gat maar door, ondanks synodes vanaf de vierde eeuw CE die daar voortdurend besluiten over namen.
In dit verband is het misschien interessant dat Maraini in deze christelijke ruzies de oorzaak ziet dat christenen zich wetenschappelijk verder hebben ontwikkeld dan Moslims, Allah is een absolute god, christenen konden eisen stellen aan hun god, en dat leidde tot discussies.
Ondanks die absolute Allah zijn theologische debatten niets bijzonders, ook bij Moslims.
Of wat Maraini beweert zo is vraag ik me af, ik breng wetenschappelijke vooruitgang vooral in verband met rijkdom, die het mogelijk maakte mensen vrij te stellen van direct productieve arbeid.
In Jaipur bezocht ik een indrukwekkend observatorium van honderden jaren oud.
Helaas was het lenzen slijpen daar nog niet bekend, waarom, dat weet ik dan weer niet.
Mischien heeft dat gewoon (weer) te maken met ontbrekende grondstoffen, dat de Britten een wereldmacht werden had zeker te maken met dat daar ijzer en steenkool vlak bij elkaar lagen, en de transportmogelijkheden binnen Engeland, en uiteraard met zeevaart.
LikeLike